بازیابی جایگاه ایران در اقتصاد جهانی با توسعه دانش بنیان - وبلاگ افراگرافیک

به گزارش وبلاگ افراگرافیک، نام گذاری امسال به عنوان سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین برآمده از هوشمندی عمیق و نگاه واقع گرایانه به شرایط اقتصادی و بین المللی موجود است. سال ها تحریم و مسائل اقتصادی بین المللی ناشی از آن، ایران را در بسیاری حوزه های اقتصادی از جمله سرمایه گذاری، تولید و رقابت های بین المللی دچار کاستی و عقب افتادگی از رقبا در دنیا کرد. برای جبران این جاماندگی احتیاج به شتاب حداکثری و استفاده از مزیت های تازه است که به نظر من دانش بنیان ها بهترین راهکار و بهترین راستا برای این مهم خواهند بود. چرا که استفاده از تکنولوژی های گذشته و مدل های تولید و روش های ارائه خدمات سنتی قادر به جبران فاصله موجود میان ما و کشورهای دنیا نخواهد بود. آنچه می تواند ما را در این راستا پیروز کند توجه بیشتر به رویکردهای تولید مبتنی بر دانش و فناوری، ایده های ناب متأثر از خلاقیت ها در حوزه های فناوری مانند نانو و تکنولوژی های برتر خواهد بود. بنابراین تأکید بر حوزه دانش بنیان ها یک ضرورت و راهکار مطمئن و بلا جایگزین برای ما خواهد بود.

نکته دوم اینکه در هر شرایطی انتفاع حداکثری تولیدکننده و مصرف کننده موجب تداوم و رونق یک کسب وکار خواهد بود. به نظر می رسد در دنیای امروز محصولات تولید شده از یک کسب وکار دانش بنیان علاوه بر اینکه منافع تولیدکننده آن را در شکل حداکثری تأمین می کنند، تأمین کننده منافع مصرف کننده نیز هستند. تولید بر مبنای دانش روز بهای تمام شده کمتری دارد، زمان و انرژی کمتری برای آن صرف می شود، مواد اولیه کمتری مصرف کرده و هدررفت انرژی در آن بسیار پایین تر خواهد بود. در نتیجه محصول با حاشیه سود بیشتر در اختیار فروشنده و تولیدکننده قرار می گیرد. همچنین در مقام مصرف کننده نیز غالباً محصولاتی که متأثر از یک دانش تولید شده اند عمر مصرف طولانی تر و ضریب مصرف پایین تری دارند. بنابراین هم سود تولیدکننده و هم مصرف کننده در فرآیند تولید دانش بنیان حداکثری خواهد بود. این به دوام مبادلات تجاری خواهد انجامید که در دنیای امروز با محدودیت های جدی اقتصادی، مواد اولیه و سایر الزامات تولید روبرو است.

توجه به این دو مزیت هیچ چاره ای جز نقش آفرینی شرکت های دانش بنیان به عنوان علمدار و راهگشای راستا تازه اقتصادی در کشور برای ما باقی نخواهد گذاشت. خوشبختانه اقدامات شایسته ای از جانب تولیدکنندگان و متولیان در حوزه دانش بنیان تا کنون اجرا شده و تجربیات خوبی در سراسر دنیا از مدل های متمایزتری از آنچه تجارت خارجی ما در پی آن است کسب کرده ایم.

با توجه به اینکه بسکمک از صنایع دانش بنیان در ایران نوپا و ایجادی هستند طبیعتاً با مدل ها و الگوهای تجاری تازه و امروزی هم انطباق بیشتری دارند. بنابراین می توان امیدوار بود در همین بستر خلاقانه تازه بتوانیم شاهد حضور گسترده تر محصولات دانش بنیان و عرضه آن ها در بازارهای بین المللی و تصاحب جایگاه های قبلی بسکمک از بازارهای سنتی خود باشیم.

دنیای تجارت خارجی امروز شرکت های ایرانی با توجه به تحریم ها با محدودیت های متعددی روبرو است. این محدودیت ها هزینه های نامشهود مختلفی را به شرکت های ایرانی تحمیل می کند و در نتیجه هرگونه درخشش در شاخه های تازه می تواند بخشی از این ناملایمات بین المللی را بکاهد و فضای امیدوارانه ای برای ما ایجاد کند.

در این بین جدا از همت عالی خود شرکت ها، باید از جانب دولت و ارکان اجرایی سیاست گذاری های صحیح در این حوزه با جدیت و تقویت بیشتر دنبال شود. به ویژه به نظر می رسد تسهیل گری هایی که در حوزه های مختلف پولی و بانکی برای کسب وکارهای مختلف دیده شده اند برای شرکت های دانش بنیان باید قدری متمایزتر از سایر تولیدکنندگان دیده شود. این امر در کنار فرصت های معرفی بیشتر محصولات در اقصی نقاط دنیا به خصوص بازارهای هدف صادراتی کشور می تواند کمک بیشتری به رشد شرکت های دانش بنیان کند. سرمایه گذاری های مشترک و پذیرش سرمایه گذاری از جانب شرکت های مشابهی که در خارج از کشور در حوزه های دانش بنیان فعال هستند راه چاره دیگر تقویت این شرکت ها در داخل است. در حال حاضر این امکان وجود دارد که دانش فنی به عنوان یک محصول در یک قرارداد همکاری مشترک صادر شود و نباید از این امکان به راحتی گذشت.

نکته آخر اینکه جا دارد اتاق ایران نگاه جدی تری به حوزه دانش بنیان ها داشته باشد. در این سال ها دانش بنیان حوزه ای است که تقریباً کمترین سهم را در اتاق ایران داشته است. هرچند فعالیت ها، مراکز، انجمن ها و تشکل ها و کمیسیون های مرتبط با این بخش در اتاق شکل گرفته است اما همچنان لازم است تا توجه بیشتری از سوی ارکان اصلی اتاق ایران به این مقوله صورت گیرد. راه اندازی و تأسیس مراکز مختلف با اتکا به مشارکت بخشیدن اعضا برای بهره برداری از آن، برگزاری رویدادهای مختلف مباحث آموزشی و بین المللی می تواند زمینه ساز اقبال حداکثری اعضا به حوزه دانش بنیان باشد. امیدوارم بتوانیم با اقدامات منسجم در این راستا به تحقق حداکثری شعار امسال و توسعه و توسعه شرکت های دانش بنیان کمک کنیم.