نقد فیلم هفت و نیم؛ امان از نگاه عقب مانده - وبلاگ افراگرافیک

به گزارش وبلاگ افراگرافیک، فیلم هفت و نیم نوید محمودی به صورت آنلاین در فیلیمو و نماوا اکران شده است و فیلم با موضوعی زنانه سر و کله می زند اما قبل از تحلیل آن شاید بهتر باشد از برادران محمودی بیشتر بدانیم.

نوید و جمشید محمودی اولین بار سال 1392 با فیلم چند متر مکعب عشق پیروز شدند در فضای سینما سر و صدای زیادی به پا کنند. فیلم اولین بار در جشنواره به نمایش درآمد و معلوم شد که دغدغه برادران محمودی نمایش مصائب مهاجران افغان در ایران است. جمشید محمودی کارگردانی چند متر مکعب عشق را برعهده داشت و نوید محمودی تهیه کننده بود. نکته جالبش این جاست که دو برادر مشترک کارگردانی نمی کنند. گاهی نوید نویسنده و کارگردان است و جمشید تهیه کننده و گاهی برعکس.

صادقانه و دور از هیاهو نگاه کنیم همان فیلم چند متر مکعب عشق هم اثر خیلی ویژه ای به لحاظ ساختار سینمایی محسوب نمی شد و حتی به لحاظ مضمونی هم حرف ناگفته ای را بیان نمی کرد. در حقیقت داستان عشق تراژیک دو جوان که یکی از آن ها افغان بود باعث می شد مخاطب نسبت به فیلم رقیق و احساساتی شود.

اما هفت و نیم برای هر دو برادر یک گام به عقب است. مهم نیست که برادران محمودی سه بار از طرف افغانستان با فیلم هایشان به اسکار معرفی شدند. هفت و نیم نشان می دهد که فیلمسازان خوبی نیستند و نه تنها با اصول داستان پردازی و دکوپاژ میانه ای ندارند که به لحاظ تفکر هم فیلمسازان پیشرویی محسوب نمی شوند.

فیلم هفت و نیم هفت اپیزود دارد. اول اینکه ساخت فیلم اپیزودیکی به شیوه هفت و نیم کار ساده ای است. عملا تفاوتش با یک فیلم بلند منسجم مثل تفاوت مجموعه داستان کوتاه با رمان است. نه فیلم کوتاه است که مجبور باشی همه حرفت را با یک فرم مشخص در کمتر از نیم ساعت بزنی و نه فیلمنامه بلندی دارد که مجبور باشی به بسط قصه، پیرنگ های گوناگون و شخصیت پردازی هایت فکر کنی.

هفت و نیم هفت اپیزود ده دقیقه ای است. مثل یکی از این چای های کیسه ای که در آب جوش می اندازی و رنگ می گیرد در ده دقیقه دو تا آدم نشان مان می دهد (نه اینکه حتی معرفی کند) و داستانی پیرامون کاراکتر زن ماجرا تعریف می کند که برشی از یک ماجرای مفصل است. قصه هایی که قرار است بر معصومیت زنان صحه بگذارد و آن ها را در نقش قربانی معرفی کند.

به لحاظ ساختاری که مطلقا فیلم چشم نوازی نیست. اجرای کاملا سردستی و بازی های بد نقش های اصلی که البته تقصیر چندانی هم ندارند چون کاراکترشان داستان و شخصیت پردازی درستی ندارد و دکوپاژ بی هدف باعث می شود همین 70 دقیقه فیلم هم بهتان سخت بگذرد. دوربین بی هدف فقط بازیگران هر اپیزود را نشانه می گیرد که دیالو گ هایشان را خطاب به هم می گویند و گاهی هم برای نمایش حس بیشتر رنج کلوزآپی از صورت دختر رنجدیده می گیرد.

در زمینه مضمون هم تم اصلی همه اپیزودها بکارت است. مساله ای که البته هنوز هم برای خانواده های سنتی ایرانی و افغان ممکن است در ازدواج اهمیت داشته باشد. مشکل موضع گیری کارگردان نسبت به این قضیه است که نه تنها هماهنگ با احترام به زنان نیست و با شرایط زمانه هم همخوانی ندارد که به اندازه برخورد مردان فیلم با ماجرا توهین آمیز به نظر می رسد.

• نقد فیلم جهان با من برقص؛ امان از این بخت پریشان ما

دختران این فیلم اگر بکارتشان را از دست داده اند قربانی تجاوزند و به همین دلیل قابل ترحم. در حقیقت مشکل کارگردان صورت مساله این ماجرا نیست. مشکل چگونگی از دست دادن بکارت است که در مورد هفت قهرمان زن این فیلم چون با تجاوز یا رابطه با همسر عقدی رخ داده می شوند قربانیان مظلوم. در نهایت هم مردان باید تصمیم بگیرند که زن را بپذیرند یا نه. این وسط یک دو تا قصه بی ربط هم داریم مثل دختری که ترنس است و نمی خواهد ازدواج کند یا اپیزود مربوط به دختر کم سن و سالی که پدرش به زور او را شوهر داده و حالا پسری که عاشقش بوده دنبالش آمده است.

این اپیزودها آش شله قلمکار فیلم هفت و نیم را شورتر می کند. شیوه ادای مصنوعی دیالوگ ها در اپیزود راحیل که بالای سر دختر در حال مرگ دوستانش سر خودکشی او با هم بحث می کنند بهترین نمونه است تا ببینید فیلم هفت و نیم به اندازه همان شیوه بیان دیالوگ ها سرد و مصنوعی و ادایی و در نهایت گاهی حتی منزجرکننده است.

هفت و نیم خواسته با طرح سوژه اش تابوشکنی کند اما مشکلش این جاست که خود فیلم هنوز گرفتار تابوهاست.

هفت و نیم از آن فیلم های بدی است که در بهترین حالت به آن صفت شریف می دهند برای اینکه سازنده اش دغدغه مند است. متاسفانه از آن جایی که دغدغه کارگردان سمت و سوی اشتباهی دارد نمی شود خیلی روی شرافت فیلم اصرار کرد. بگذریم از اینکه حتی نیت شرافتمندانه هم با چنین اجرای سطحی و سردستی و بی سلیقه و بی ظرافتی کافی نبود تا فیلم هفت و نیم را نجات بدهد.

نقد فیلم هفت و نیم حاصل دیدگاه نویسنده است و لزوما موضع وبلاگ افراگرافیک مگ نیست.